Podsumowanie Próbnego Egzaminu Maturalnego 2025 ¹
poziom podstawowy

Zobacz również podsumowanie poziomu rozszerzonego »

Pobierz podsumowanie w pliku PDF

Próbny egzamin maturalny został przeprowadzony w dniach 20.11.2024 r. – 11.02.2025 r. Arkusz maturalny na poziomie podstawowym został przygotowany na podstawie wymagań ogólnych i szczegółowych podstawy programowej kształcenia ogólnego obowiązującej od września 2024 r. i Informatora o egzaminie maturalnym na rok szkolny 2024/2025.

Otrzymaliśmy wyniki 2544 uczniów, którzy podeszli do próbnego egzaminu na poziomie podstawowym. Uczniowie ci reprezentują różne roczniki i będą zdawać egzamin maturalny  w roku 2025 (1746 uczniów), w 2026 (595 uczniów) oraz w 2027 i później (189 uczniów). 14 uczniów nie zostało przypisanych do żadnego z wymienionych roczników. Poniższy raport ma na celu podsumowanie wszystkich otrzymanych wyników, określenie poziomu trudności poszczególnych zadań, a także wyciągnięcie wniosków co do problemów, które napotkali zdający, rozwiązując poszczególne zadania.

Struktura egzaminu

Arkusz egzaminacyjny na poziomie podstawowym składał się z 12 zadań, w tym: trzech zadań na rozumienie ze słuchu, czterech na rozumienie tekstów pisanych, czterech na znajomość środków językowych oraz wypowiedzi pisemnej. W każdej części egzaminu pojawiły się zadania o charakterze otwartym – oprócz wypowiedzi pisemnej w omawianym teście znalazły się cztery takie zadania, za które łącznie uczeń mógł zdobyć 14 punktów. Oznacza to, że z 60 możliwych do uzyskania punktów w sumie 26 pochodziło z zadań otwartych.

Wyniki ogółem

Średni wynik z egzaminu próbnego na poziomie podstawowym w skali kraju wyniósł 63,91%. Poniższa tabela prezentuje rezultaty z podziałem na poszczególne województwa. Dodatkowo tabela zawiera osobno wyszczególnione dane dotyczące wyników uczniów, którzy maturę będą zdawać już w maju 2025 roku.

Jak widać, najwyższy średni wynik odnotowano w województwie podlaskim (85,25%), a najniższe wyniki zarejestrowano w województwie zachodniopomorskim (50,20%). Wyniki z egzaminu próbnego na poziomie podstawowym w 2025 roku są ogólnie nieco wyższe (ok. 4%) od wyników z  matury próbnej wydawnictwa Macmillan z 2024 roku z wyjątkiem rozumienia tekstów słuchanych, które w tegorocznej edycji wypadły o ok. 0,3% gorzej.

Tabela 1: Zestawienie wyników egzaminu z podziałem na poszczególne województwa

Średnie wyniki z poszczególnych części arkusza (wykres 1.2) wskazują, że zdający poradzili sobie mniej więcej tak samo dobrze we wszystkich częściach egzaminu, przekraczając wartość 60% we wszystkich testowanych umiejętnościach z wyjątkiem znajomości środków językowych, gdzie wynik średni wyniósł jednak tylko nieco poniżej tego progu (58,65%). Najlepiej zdający poradzili sobie z rozwiązywaniem zadań testujących rozumienie tekstów pisanych (69,23%), a najgorzej wypadli w części sprawdzającej znajomość środków językowych. W zadaniach na rozumienie ze słuchu uczniowie uzyskali średni wynik 64,32%, a wypowiedź pisemną oceniono na 60,23%.

Wykres 1.2: Średnie wyniki z poszczególnych części arkusza podstawowego

Warto zaznaczyć, że wynik średni uzyskany z zadań otwartych był znacznie niższy od ogólnego wyniku uzyskanego przez zdających we wszystkich zadaniach zamkniętych. Podczas gdy średni wynik z  zadań zamkniętych to 72,49%, to z zadań otwartych (wliczając w to wypowiedź pisemną) zdający uzyskali zaledwie 42,53%*. Ta spora różnica może wskazywać na niskie umiejętności interpretacji informacji lub zapisu własnej odpowiedzi.

*Na potrzeby raportu zadanie 5, które zawierało pytania zamknięte oraz otwarte, zostało uznane za zadanie otwarte.

Analiza wyników dla poszczególnych obszarów umiejętności

Rozumienie ze słuchu

W części arkusza sprawdzającej sprawność rozumienia ze słuchu zdający uzyskali średni wynik 64,32%. Z  trzech zadań w tym obszarze najwyższe wyniki uzyskano za zadanie 1., czyli dobieranie zdań do wypowiedzi (72,63% poprawnych odpowiedzi). Nieco trudniejszy okazał się test wyboru w zadaniu 2. (średnia punktów to 67,51%). Najwięcej trudności przysporzyło zdającym zadanie otwarte wymagające zmiany formy przekazu ustnego, w którym uczniowie odpowiadali na pytania na podstawie informacji usłyszanych w nagraniu. W tym zadaniu uczniowie zdobyli jedynie 49,15% możliwych do osiągnięcia punktów.

Wykres 1.3: Średnie wyniki zadań w części Rozumienie ze słuchu

Trudność zadania 3.  polega na konieczności połączenia umiejętności słuchania ze zrozumieniem nagrania, czytania ze zrozumieniem pytań do nagrania, przekształcania informacji i zapisu odpowiedzi. Jest to dla uczniów dość duże wyzwanie, na co wskazuje niski wynik średni.

Przygotowując uczniów do rozwiązywania tego typu zadań, warto wykorzystywać każdą okazję do ćwiczenia odpowiadania na pytania do słuchanych tekstów. Nawet jeśli zadanie ma inny charakter, np. testu wyboru, można zadać uczniom kilka pytań otwartych do tego samego nagrania. Dobrym ćwiczeniem jest również tworzenie przez uczniów pytań do tekstu słuchanego. Uczniowie mogą układać pytania do tekstu słuchanego, pracując z zapisem nagrania w grupach, a następnie wymieniać się zadaniami i  wykonywać je w czasie słuchania. Takie ćwiczenia pomagają uczniom zrozumieć, o  jakie informacje mogą zostać zapytani na egzaminie, oraz pozwalają przewidzieć, jakie typy pytań są najbardziej prawdopodobne na tym poziomie egzaminu.

Przykłady ćwiczeń, które pomogą w rozwinięciu tych umiejętności:

Repetytorium. Podręcznik do szkół ponadpodstawowych. Poziom podstawowy i rozszerzony. Strona nr 90.

Repetytorium. Podręcznik do szkół ponadpodstawowych. Poziom podstawowy i rozszerzony. Strona nr 106.

 

Rozumienie tekstów pisanych

Najwyższy średni wynik na analizowanym egzaminie próbnym zdający uzyskali w części testującej rozumienie tekstów pisanych – 69,23%. Wyniki częściowe za poszczególne zadania przedstawia wykres poniżej.

Wykres 1.4: Średnie wyniki z zadań z części Rozumienie tekstów pisanych

Najwięcej punktów zdający zdobyli w zadaniu 4. polegającym na dopasowywaniu tytułów do akapitów tekstu (79,53% poprawnych odpowiedzi). Nieco gorzej poszło uczniom w zadaniu 6., które było testem wyboru  (71,34%). Zdecydowanie słabiej zdający poradzili sobie z zadaniami 5. i 7., uzyskując odpowiednio 65,56% oraz 62,71%. W przypadku zadania 5., które jest częściowo zadaniem zamkniętym, a częściowo otwartym, można przypuszczać, że uczniowie poradzili sobie lepiej z dopasowaniem tekstów do opisów intencji autora i źródła pochodzenia tekstu oraz jego funkcji, ale mieli problemy z uzupełnieniem luk w wiadomości e-mail odwołującej się do szczegółowych informacji zawartych w przeczytanych tekstach. W tego typu zadaniu najczęściej spotykamy błędy wynikające z niezrozumienia fragmentu e-maila zawierającego daną lukę lub nieprawidłowej interpretacji informacji z tekstu. Na poziomie językowym najczęstszym błędem jest niedopasowanie gramatyczne wpisywanej informacji do otoczenia luki. Uczeń może trafnie zidentyfikować informację, która powinna znaleźć się w luce, ale brakuje mu umiejętności przekształcenia tej informacji tak, aby pasowała do reszty zdania (np. zmienić część mowy, stronę, czasownik). W przypadku zadania 7. uczniowie słabiej poradzili sobie z dopasowywaniem zdań do luk w tekście. Może to sugerować, że nie do końca rozumieją strukturę tekstu i logikę łączenia ze sobą poszczególnych informacji w tekście.

Zadanie z lukami wymagające analizy kilku różnych pod względem funkcji tekstów i przekształcenia pozyskanych informacji tak, aby pasowały do treści e-maila syntetyzującego wszystkie przeczytane informacje jest sporym wyzwaniem. Aby pomóc uczniom przygotować się do tego typu zadań, warto zaczynać od głębokiej analizy krótkich tekstów. Po przeczytaniu pojedynczego tekstu uczniowie mogą zadawać sobie pytania, na które odpowiedzi znajdują się w tekście (np. How does rain help farmers? How does rain clean the air?). Dobrą techniką rozwijającą świadomość struktury tekstu jest układanie fragmentów tekstu w kolejności. Porządkując pocięty na kilka części tekst, uczniowie zaznaczają w każdym fragmencie wyrazy lub frazy, które łączą poszczególne elementy w logiczną całość. Innym zadaniem rozwijającym tę umiejętność jest samodzielne dopisywanie do wylosowanego fragmentu tekstu zdania poprzedzającego i następującego po nim, które łączyłyby się z nim logicznie.

Przykłady ćwiczeń, które pomogą w rozwinięciu tych umiejętności:

Repetytorium. Podręcznik do szkół ponadpodstawowych. Poziom podstawowy i rozszerzony. Strona nr 12.

Repetytorium. Podręcznik do szkół ponadpodstawowych. Poziom podstawowy i rozszerzony. Strona nr 44.

 

Znajomość środków językowych

Chociaż średni wynik z części sprawdzającej znajomość środków językowych (58,65%) nie odbiega znacząco od wyniku uzyskanego w części Wypowiedź pisemna czy nawet Rozumienie tekstów słuchanych, to poziom poprawności wykonania zadań otwartych jest dramatycznie niższy niż zadań zamkniętych. W tej części uczniowie rozwiązywali dwa zadania zamknięte: zadanie 8. (wybór właściwej opcji uzupełnienia luki w minidialogu), które okazało się najłatwiejsze w tej części osiągając 81,98% prawidłowych odpowiedzi oraz zadanie 9. polegające na wyborze właściwej parafrazy podanego zdania spośród trzech możliwych opcji (71,70%). Pozostałe dwa zadania miały formę otwartą i okazały się dla uczniów dużo trudniejsze niż zadania zamknięte: zadanie 10. – uzupełnianie luk w tekście odpowiednimi formami wyrazów z ramki – w którym uczniowie osiągnęli bardzo niski wynik średni 38,40% oraz zadanie 11. – częściowe tłumaczenia, które okazało się jeszcze trudniejsze osiągając tylko 38,16% poprawnego wykonania.

Oczywiście, samodzielne uzupełnianie luk czy częściowe tłumaczenia zdań są zadaniami obiektywnie trudniejszymi od zadań zamkniętych, jednak tak duża różnica w opanowaniu umiejętności między rozpoznawaniem prawidłowych odpowiedzi a samodzielnym ich formułowaniem jest niepokojąca.

Wykres 1.5: Średnie wyniki zadań w części Znajomość środków językowych

Niskie wyniki zdających w zadaniu 10. są dość zaskakujące z tego względu, że wyrazy podane w ramce były na tyle różne, że ich wybór do odpowiednich luk był oczywisty (np. tylko jeden wyraz był przymiotnikiem, od którego należało utworzyć przysłówek). Jest również mało prawdopodobne, żeby zdający nie zrozumieli tekstu, który nie był tekstem specjalistycznym oraz był opatrzony rysunkiem ilustrującym temat. Wyrazy w ramce (boil, eat, come, fresh) były wysoko frekwencyjne i na pewno znane uczniom. Jedyna trudność, jaka może tłumaczyć tak niski wynik, to konieczność wstawienia wyrazów w odpowiedniej formie. Oznacza to, że prawdopodobnie zdającym zabrakło umiejętności tworzenia pochodnych form od podanych wyrazów albo rozpoznania w tekście, jaką formę narzuca otoczenie luki.

Łatwiej jest wytłumaczyć niski odsetek sukcesów w zadaniu 11., polegającym na częściowym tłumaczeniu zdań, co tradycyjnie przysparza uczniom dużych trudności. Zdania w tej wiązce wymagały od zdających umiejętności tworzenia zdań okolicznikowych celu, użycia konstrukcji modalnych w przeszłości i mowy zależnej w pytaniu. Nie były to najprostsze struktury gramatyczne, ale ze względu na swoją powszechność występowania w  egzaminach maturalnych są często ćwiczone przez uczniów. Niski wynik w tym zadaniu może wynikać z niedostatecznego utrwalenia bardziej złożonych zagadnień gramatycznych z Informatora maturalnego dla egzaminu na poziomie podstawowym.

W świetle tak dużych trudności w  zadaniach otwartych w tej części egzaminu należy zwrócić szczególną uwagę na rozwijanie kompetencji gramatycznej i świadomości językowej uczniów. W  zadaniach wymagających uzupełniania luk należy wyrobić w uczniach nawyk odgadywania brakujących części mowy na podstawie analizy otoczenia luki. Tę umiejętność mogą ćwiczyć w parach, zasłaniając w tekstach wybrane wyrazy (np. kawałkami kartek post-it notes albo taśmy malarskiej) i próbując odgadnąć, jakie słowa zakrył kolega. Warto również podnosić świadomość językową uczniów przez analizowanie budowy wyrazów ze szczególnym uwzględnieniem przedrostków i  przyrostków tworzących poszczególne części mowy i modyfikujących ich znaczenie. Dobrą praktyką jest też zachęcanie uczniów do zapisywania całego gniazda semantycznego zawierającego różne części mowy w różnych formach za każdym razem, kiedy uczniowie notują nowy wyraz.

W przypadku zadań wymagających częściowego tłumaczenia wydaje się zasadnym zwiększenie intensywności ćwiczenia bardziej zaawansowanych struktur gramatycznych. Braki uczniów w tym zakresie mogą wynikać z faktu, iż te zagadnienia pojawiają się w programie stosunkowo późno i w obliczu konieczności utrwalania prostszych struktur, jeszcze nieprzyswojonych przez uczniów, pozostaje na ich ćwiczenie niewiele czasu. Zasadne wydaje się więc powtarzanie kumulatywne pozwalające na ciągłe jeszcze ćwiczenie łatwiejszych zagadnień gramatycznych przy jednoczesnym wprowadzaniu trudniejszych struktur.  

Przykłady ćwiczeń, które pomogą w rozwinięciu tych umiejętności:

Pamiętaj też o wyjątkowych materiałach do Repetytorium na poziomie podstawowym i rozszerzonym, Repetytorium do matury rozszerzonej, Impulse i New Password, które stworzyły ekspertki, aby wesprzeć przygotowanie do tej części egzaminu maturalnego! Materiały są dostępne w Teacher’s Resource Centre oraz serwisie Staffroom.

• Use of English Practice Book for Matura autorstwa dr Moniki Cichmińskiej zawiera ponad 80 zadań na środki językowe na poziomie podstawowym i rozszerzonym, z czego 70 to zadania otwarte.
• Seria New Matura Practice wspiera rozwój umiejętności rozwiązywania otwartych zadań maturalnych (set leksykalny, gramatykalizacja, tłumaczenie fragmentów zdań, transformacje zdań) na poziomie podstawowym i rozszerzonym.

 

Wypowiedź pisemna

Zadanie na tworzenie wypowiedzi pisemnej polegało na napisaniu e-maila z relacją ze spotkania znanej osoby na pikniku. Średni wynik z tej części egzaminu to 60,23% i jest to wynik nieco ponad 3% wyższy niż na zeszłorocznej próbnej maturze wydawnictwa Macmillan. Wypowiedź pisemna jest obszernym zadaniem otwartym wymagającym od uczniów produkcji językowej na konkretny temat, co może dla nich stanowić wyzwanie zarówno w  zakresie środków językowych, jak i samej treści. W tym przypadku trudność mogło stanowić wymyślenie scenariusza przypadkowego spotkania ze znaną osobą. Kolejnym wyzwaniem mogło być samo relacjonowanie wydarzenia (bez względu na język), z którym w formie pisemnej uczniowie nie spotykają się na co dzień. Często problemem w  tym typie zadania jest konieczność wymyślenia sytuacji czysto hipotetycznej, która z nielicznymi wyjątkami nie wydarzyła się naprawdę w życiu zdających. Na poziomie językowym trudność może tu stanowić konieczność konsekwentnego użycia czasów narracyjnych. Częstym błędem jest mieszanie czasów przeszłych z  teraźniejszymi, co skutkuje usterkami w zakresie spójności tekstu. Zdarza się również, że uczniowie nie do końca rozumieją kryteria oceny wypowiedzi pisemnej i przy opisywaniu podanych w zadaniu kwestii podają zbyt mało informacji, aby można było taką realizację uznać za rozwiniętą. Niekiedy problemem jest też pominięcie którejś z kwestii wskazanych w zadaniu lub realizacja niestandardowa, która zbytnio odbiega od tematu.

W celu lepszego przygotowania uczniów do tworzenia wypowiedzi pisemnej warto poświęcić więcej czasu na wspólną analizę zadania w klasie. W czasie takiej analizy uczniowie mogą podawać wszelkie możliwe realizacje każdego elementu zadania, budując bank pomysłów. Dobrą praktyką jest również osobne ćwiczenie pisania fragmentów tekstu o różnych funkcjach, np. relacjonowania jednej informacji usłyszanej w  wiadomościach poprzedniego dnia lub opisywania wrażeń z wizyty w kinie, teatrze, galerii, restauracji itp., które mogą się okazać przydatne przy okazji tworzenia maturalnej wypowiedzi pisemnej na inny temat.

Przykłady ćwiczeń, które pomogą w  rozwinięciu tych umiejętności:

Pamiętaj również o serii filmów Matura Video Tips for Students, które są dostępne do Repetytorium na poziomie podstawowym i rozszerzonym, Repetytorium do matury rozszerzonej, Impulse, New Password i Checkpoint. Katarzyna Gala, doświadczona nauczycielka oraz egzaminatorka maturalna, w  zwięzłej i przystępnej formule prezentuje uczniom m.in., na co należy zwrócić uwagę oraz o czym należy pamiętać, tworząc wypowiedź pisemną na egzaminie maturalnym.
• Dowiedz się więcej »

Podsumowanie

Niniejszy raport jest analizą wyników próbnego egzaminu maturalnego na poziomie podstawowym, ułożonego w  oparciu o wymagania ogólne i szczegółowe podstawy programowej kształcenia ogólnego obowiązującej od września 2024 r. i Informatora o egzaminie maturalnym na rok szkolny 2024/2025. Raport zawiera także wnioski dotyczące poziomu trudności poszczególnych zadań oraz sugestie dotyczące pracy z uczniami w ramach przygotowań do egzaminu. Uzyskane wyniki pokazują, że warto zwrócić uwagę na następujące aspekty przygotowania do egzaminu maturalnego na poziomie podstawowym:

• w zakresie rozumienia ze słuchu – na regularne ćwiczenie odpowiadania na pytania do słuchanych tekstów oraz tworzenie pytań do nagrań, co rozwija umiejętność przekształcania informacji i precyzyjnego zapisywania odpowiedzi;
• w zakresie rozumienia tekstów pisanych – na analizę krótkich tekstów, układanie fragmentów w logicznej kolejności oraz dopisywanie zdań poprzedzających i następujących, co kształtuje umiejętność rozumienia struktury tekstu oraz logicznego łączenia informacji;
• w zakresie znajomości środków językowych – na rozwijanie kompetencji gramatycznej i świadomości językowej poprzez analizę budowy wyrazów, przekształcanie form oraz kumulatywne powtarzanie struktur gramatycznych o coraz wyższym poziomie złożoności;
• w zakresie tworzenia wypowiedzi pisemnej – na analizę zadań w klasie, budowanie banku pomysłów oraz ćwiczenie pisania fragmentów tekstów o różnych funkcjach, co wspiera rozwijanie umiejętności narracyjnych oraz konsekwentnego użycia czasów gramatycznych.

Należy pamiętać, że oprócz wyżej wymienionych działań długofalowych warto podsumować i usystematyzować strategie egzaminacyjne dla uczniów, którzy maturę napiszą już za kilkanaście tygodni. Ważne jest, aby uczniowie nie tylko wiedzieli, co mają napisać i jak to zrobić, lecz także jak rozwiązywać zadania, aby uzyskać jak najwięcej punktów. Warto opracować zestaw wskazówek obejmujący skuteczne sposoby analizowania poleceń, taktyki rozwiązywania zadań otwartych (np. planowanie odpowiedzi i  sprawdzanie pod kątem zgodności z poleceniem) oraz metody eliminacji błędnych odpowiedzi w zadaniach zamkniętych. Takie strategiczne podejście nie tylko zwiększy skuteczność rozwiązywania zadań, ale również pomoże uczniom poczuć się pewniej podczas egzaminu.

Pobierz podsumowanie w pliku PDF

Przeczytaj podsumowanie poziomu rozszerzonego

Pobierz najnowszy zestaw arkuszy

Podziel się swoją opinią na grupie dla nauczycieli